Araştıma Tarihçesi
İzmir her daim seyyahların uğrak noktası olmuş ve zenginlikleriyle dikkat çekmiştir. Uzun bir süredir insanlık hafızasından silinmiş olan Eski Smyrna, 19. yüzyılda, antik yazarların bahsettiği ancak henüz konumu belirlenememiş bir kent olarak karşımıza çıkmaktadır. Sipylos’un güney yamacında bulunan ve Kral Tantalos’a atfedilen anıt mezar bu tarihlerde seyyahların ilgisini çekmiş ve araştırmaları Eski Smyrna’nın lokalizasyon sorununa çevirmiş, bunun sonucunda kentin yeri 1800lü yılların başında yeniden belirlenebilmiştir. Seyyahlar tarafından konumu belirlenen ve sayılı satırla bilgi edinilen Eski Smyrna’da ilk bilimsel çalışmalar 1930lu yıllarda Helene ve Franz Miltner’in bölgedeki araştırmalarıyla başlamıştır. Bu araştırmanın raporu, 1948-1951 yıllarında Ankara Üniversitesi ve Atina İngiliz Arkeoloji Enstitüsü işbirliğiyle, Ekrem Akurgal ve John Manuel Cook başkanlığında yürütülen ilk sistemli kazı çalışmalarına da öncülük etmiştir. 1948-51 yıllarında yürütülen çalışmalarda, kentin sivil yerleşimi, kamu yapıları ve savunma yapıları hakkında çok sayıda veri elde edilmiş ve kentin tabakalanması ana hatlarıyla belirlenebilmiştir. 1966 yılına kadar ara verilen çalışmalara Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgal başkanlığında yeniden başlanmış ve 1992 yılına kadar süren ikinci dönem çalışmalarında kentin MÖ 2. binyıl tabakaları, Athena Tapınağı, ve Demir Çağı yerleşim tabakaları araştırılmıştır. Bu dönemde, kentin ilk kez kurulduğu MÖ 3000 yıllarından kentin terk edileceği MÖ 4. yüzyıla kadar kesintisiz olarak devam eden yerleşim tabakaları tespit edilmiştir. Prof. Dr. Meral Akurgal başkanlığındaki üçüncü dönem kazıları, 1993-2013 yılları arasında gerçekleştirilmiştir. Bu döneme ait çalışmalarda, kent içi yapılara, kent surları ve kapılarına yönelik kazılara ağırlık verilmiştir. Kazı çalışmaları, 2014 yılından itibaren, Ege Üniversitesi adına Prof. Dr. Cumhur Tanrıver başkanlığında sürdürülmektedir.
